Dieta wegańska to sposób odżywiania się, który stale zyskuje na popularności. Osoby zmotywowane do ograniczenia swojego jadłospisu do warzyw, owoców i produktów zbożowych, tłumaczą swoją decyzję względami religijnymi, zdrowotnymi i etycznymi.

Coraz częściej przyczyną przejścia na weganizm jest również troska o środowisko naturalne, stąd dieta wegańska wiąże się zwykle z określoną postawą społeczną. Należy pamiętać jednak, że chociaż warzywny jadłospis ma wiele zalet, to dietę należy komponować rozważnie, aby uniknąć niedoborów składników odżywczych.

Na czym polega dieta wegańska?

Podstawą diety wegańskiej jest unikanie mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego. Weganin nie uwzględnia w swoim jadłospisie przede wszystkim:

• wszelkiego rodzaju mięs,
• ryb i owoców morza,
• jajek,
• mleka i produktów mlecznych,
• miodu.

Bardzo często eliminacja produktów odzwierzęcych dotyczy nie tylko diety weganina, ale również pozostałych aspektów życia codziennego. Osoby na diecie "vege" nie korzystają z odzieży wyprodukowanej ze skór naturalnych czy futra ani nie stosują kosmetyków testowanych na zwierzętach lub zawierających składniki pochodzenia zwierzęcego.  

Co jedzą weganie?

Piramida żywieniowa na diecie wegańskiej ogranicza się do warzyw, owoców, tłuszczów roślinnych i pełnoziarnistych produktów zbożowych. Nie oznacza to jednak, że wegański jadłospis musi być monotonny. Weganie mają do wyboru szeroki wachlarz różnych odmian warzyw oraz owoców krajowych i importowanych. Mogą spożywać produkty mrożone, suszone lub częściowo przetworzone, na przykład w formie past, sosów czy kremów. Dieta wegańska to dieta eliminacyjna, co stanowi ryzyko niedoborów składników pokarmowych, jednak przy odpowiednio skomponowanym jadłospisie można ich uniknąć.

Źródła substancji odżywczych w diecie wegańskiej

Wśród produktów spożywczych dopuszczalnych na diecie wegańskiej znajdują się źródła wszystkich niezbędnych składników odżywczych, jednak codzienny jadłospis należy skomponować w sposób rozsądny, uwzględniając zapotrzebowanie organizmu na białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy i minerały.

Źródłem białka na diecie wegańskiej są głównie nasiona roślin strączkowych, czyli grochu, soczewicy, bobu, ciecierzycy i fasoli. Najczęściej weganie sięgają po produkty na bazie soi - tofu, kotlety sojowe, mleko sojowe.

Źródłem tłuszczy - w dodatku tych cennych dla zdrowia nienasyconych kwasów tłuszczowych - są oleje roślinne, a także orzechy, nasiona i pestki. Zaspokajają one nie tylko zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe, ale również na wiele witamin i minerałów, ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Źródłem węglowodanów są przede wszystkim produkty zbożowe, które dostarczają energii uwalnianej w sposób stopniowy (w przeciwieństwie do słodyczy). Kasze, ryż, pieczywo czy makarony zawierają również duże ilości błonnika pokarmowego, witamin i minerałów.

Podstawa diety wegańskiej, czyli owoce i warzywa stanowią z kolei skarbnicę witamin, minerałów, antyoksydantów i błonnika pokarmowego, który usprawnia proces trawienia i wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn. Owoce i warzywa w diecie wegańskiej mogą występować w każdej postaci, czyli zarówno w wersji świeżej, jak i suszonej, mrożonej czy liofilizowanej. 

Dieta wegańska jest zdrowa i pozwala rozwiązać wiele problemów zdrowotnych, zwłaszcza tych związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu pokarmowego. Należy jednak komponować ją w taki sposób, aby w pełni pokrywała zapotrzebowanie organizmu na wszystkie substancje odżywcze, w razie potrzeby korzystając również z odpowiedniej suplementacji.